top of page
TURK EĞİTİM ARAŞTIRMA MERKEZİ AŞ
TÜRK YÜKSEKÖĞRETİM SİSTEMİ
Genel Yapı
1981 yılında, yeni Yükseköğretim Kanunu (No. 2547) uyarınca, Türkiye'de yükseköğretim yönetimi kapsamlı bir şekilde yeniden yapılandırılmıştır. Böylece sistem merkezileşmiş ve tüm yükseköğretim kurumları Yükseköğretim Kurulu'na (YÖK) bağlanmıştır. Bu yeniden yapılandırmadan sonra, tüm yükseköğretim kurumları üniversite olarak tasarlanmıştır. Yükseköğretimin ülke geneline yaygınlaştırılması sağlanmış, yükseköğretime başvuru merkezileştirilmiş, merkezi üniversite sınavı ve yerleştirme getirilmiştir. Devlet üniversitelerinin yanı sıra Türkiye'de kâr amacı gütmeyen ilk vakıf üniversitesi 1986 yılında öğrencilere eğitim vermeye başlamıştır.
2012 yılından bu yana, Türkiye'de zorunlu eğitim 12 yıl sürmekte ve üç aşamaya ayrılmaktadır (ilköğretim, temel eğitim ve ortaöğretim).
Okul Öncesi Eğitim: Zorunlu ilköğretim çağına gelmemiş 3 ila 5 yaş grubundaki çocukların isteğe bağlı olarak eğitimini kapsar.
İlköğretim: 6-10 yaş grubundaki çocukların eğitim ve öğretimini kapsar. İlköğretim tüm vatandaşlar için zorunludur. Devlet okullarında ücretsizdir ve dört yıl sürer (1., 2., 3., 4. sınıflar).
Temel Eğitim: 10-14 yaş grubundaki çocukların eğitim ve öğretimini kapsar. İlköğretim tüm vatandaşlar için zorunludur. Devlet okullarında ücretsizdir ve dört yıl sürer (5., 6., 7., 8. sınıflar). İlkokulun sonuna doğru, öğrencilere hem genel, mesleki ve teknik liseler hem de hazırlandıkları istihdam türleri hakkında bilgi verilir.
Ortaöğretim: Genel ya da mesleki ve/veya teknik karakterli liselerden oluşur ve 14-17 yaş arası çocuklara yönelik dört yıllık eğitim verir (9., 10., 11., 12. sınıflar). Ortaöğretim tüm vatandaşlar için zorunludur ve Devlet okullarında ücretsizdir.
Yüksek Öğrenim: Liseden mezun olduktan sonra öğrenciler, Bologna üç döngülü sistemiyle uyumlu olan yükseköğretime kayıt yaptırabilirler.
Yükseköğretim Kurumları ve Akademik Birim Türleri
Fakülte (Üniversite): Yüksek eğitim, bilimsel araştırma ve yayın yapan bir bölüm. Çeşitli bölümler ve programlar ona bağlı olabilir. Öğrenciler en az dört yıl süren bir eğitim programı sonunda lisans derecesi alırlar.
Enstitü: Üniversitelerde lisansüstü eğitim, bilimsel araştırma ve uygulamalarla ilgilenen bir kurum. Enstitüler yüksek lisans, master veya doktora dereceleri verir.
4 Yıllık Okul: Esas olarak belirli bir mesleğe yönelik eğitim vermekle ilgilenen bir yükseköğretim kurumu. Sekiz yarıyıl sürer.
Konservatuar: Sanatçıların müzik ve sahne sanatları için eğitildiği bir yüksek öğretim kurumu. Sekiz yarıyıl sürer.
Lise Sonrası Meslek Yüksekokulu: Belirli mesleklerde insan kapasitesi yetiştirmeyi amaçlayan ve dört yarıyıl süren eğitim veren bir yükseköğretim kurumudur.
Araştırma ve Uygulama Merkezi: Yükseköğretim kurumlarında eğitimi desteklemek amacı ile çeşitli alanların uygulamalı çalışma ihtiyaçlarını karşılamak ve çeşitli meslek alanlarına yönelik hazırlık ve destek faaliyetleri sağlamak üzere araştırma ve uygulamalı çalışmalar yapan bir yükseköğretim kurumudur.
Dereceler
Önlisans derecesi (kısa dönem): İki yıllık bir eğitim programının tamamlanmasıyla verilir. Ön lisans programları üniversiteler ve vakıf meslek yüksekokulları tarafından sunulmaktadır. Bazı uzaktan eğitim programları da mevcuttur. Ön lisans programları bir süre iş başında eğitim gerektirebilir.
Lisans derecesi (1. aşama): Dört yıllık bir kursun ve 240 AKTS'lik bir eğitimin tamamlanmasının ardından verilir. Diş hekimliği, veterinerlik ve eczacılık için eğitim süresi beş yıl, tıp için ise altı yıldır. Bu dört alandaki yeterliliklerin yüksek lisans derecesine eşdeğer olduğu kabul edilmektedir.
Yüksek lisans programı (2. aşama): Sanat Yüksek Lisansı (MA) veya Bilim Yüksek Lisansı (MS) ile sonuçlanan iki yıllık program. Tezli veya tezsiz olmak üzere iki çeşit yüksek lisans programı bulunmaktadır. Tezli Yüksek Lisans programı, genellikle en az 120 AKTS'lik derslerden oluşan ve ardından bir tezin sunulduğu iki yıllık bir programdır. Tezsiz programlar bir veya bir buçuk yılda tamamlanır ve en az 90 kredilik lisansüstü derslerin ve bir dönem projesinin tamamlanmasını gerektirir.
Doktora derecesi programı (3. aşama): Genellikle doktora derecesine götüren sekiz dönemlik bir programdır. 180-240 AKTS'lik dersler, yeterlilik sınavı, tez önerisi, tez ve sözlü savunmadan oluşur. Derslerin ve yeterlilik sınavının başarıyla tamamlanmasının ardından öğrenciler tezlerini sunmalı ve bir sınav komitesi önünde sözlü olarak savunmalıdır.
Tıpta Uzmanlık Programları: Doktora programlarına eşdeğer olup tıp fakültelerinde, üniversite hastanelerinde ve eğitim araştırma hastanelerinde yürütülmektedir. Tıpta uzmanlık için, tıp fakültelerinden mezun olanlar için çeşitli tıp dallarında rekabetçi bir seçme sınavı vardır. Uzman adaylarının bir tez sunmaları ve bunu bir sınav komitesi önünde savunmaları gerekmektedir.
Sanatta Yeterlik: Görsel ve sahne sanatları dallarında en az altı dönemlik bir yüksek lisans sonrası programdır ve doktoraya eşdeğerdir. Özgün bir sanat eserinin veya (müzik ve sahne sanatlarında) üstün, yaratıcı bir performansın sunulmasını gerektirir.
Uluslararası Öğrenci Başvuruları
Türkiye'de lisans eğitimi almak isteyen uluslararası öğrenciler, orta öğrenimlerini Türk liselerine denk bir lise veya benzeri bir kurumda tamamlamış olmalıdır. Doğrudan seçtikleri üniversiteye başvururlar ve seçimi üniversite yapar. Türkiye'de lisans/lisansüstü eğitim almak isteyen uluslararası öğrenciler de doğrudan kendi kabul koşullarını belirleyen üniversitelere başvururlar. Bazı uluslararası öğrenciler için çeşitli burs seçenekleri de mevcuttur.
Öğrenim Ücretleri
Öğrenim ücretleri devlet üniversitelerinde ve kâr amacı gütmeyen vakıf üniversitelerinde farklı uygulanmaktadır. Devlet üniversitelerinde öğrenim ücretleri, farklı disiplinlerdeki eğitimin türü ve süresi dikkate alınarak Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile belirlenir ve ilan edilir. Kâr amacı gütmeyen vakıf üniversitelerinde ise öğrenim ücretleri üniversitenin Mütevelli Heyeti tarafından belirlenmektedir. Öğrenciler her dönem için öğrenim ücretlerini o dönemin başında derslere kayıt yaptırmadan önce ödemek zorundadır. Hem devlet hem de kar amacı gütmeyen vakıf üniversitelerinde, üniversiteye kabul edilen öğrencilerin belirli bir yüzdesine çeşitli burslar verilir. Bu burslar tam veya kısmi öğrenim ücreti muafiyeti, başarı veya destek bursları olabilir. Bu bursların bir kısmı akademik materyal, barınma, yeme-içme ve hatta bazı harçlıkları karşılayabilir. Bu desteğe ek olarak, öğrenci asistanlığı ve araştırma bursları da Türkiye'deki eğitim sırasında yardımcı olabilecek bir diğer destek türüdür.
Bize Ulaşın
Eski bahçe sok. No: 7 / 2
34347 Beşiktaş - İstanbul
Öğrenciler İçin
bottom of page